Trudna sytuacja kaliningradzkiego portu

KORESPONDENCJA WŁASNA

Port w Kaliningradzie

Północno-Zachodni Okręg Federalny, pod względem transportowym ma ogromne znaczenie dla Rosji. Jest jednym z głównych rosyjskich centrów logistycznych. Jak przypominał w połowie sierpnia prezydent Putin podczas pobytu w Kaliningradzie: „15 portów Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego daje 40 % obrotów portowych Rosji, to 397 milionów ton ładunków z około jednego miliarda ton przeładunków rocznie w całej Rosji”. Obejmuje m.in. bałtyckie porty rosyjskie, w tym przygraniczny Kaliningrad. Z racji transgranicznego sąsiedztwa, nie jest także obojętny dla polskiego transportu i gospodarki morskiej. Zwłaszcza, że Rosja systematycznie wycofuje tranzyt ładunków przez obce porty bałtyckie na rzecz usług przeładunkowych we własnych portach. Co może niebawem dotknąć porty Trójmiasta. 

W rosyjskich portach basenu bałtyckiego wielkość przeładunku towarów w okresie od stycznia do lipca tego roku wzrosła do 143,9 mln ton (+6,0%) w porównaniu z okresem analogicznym ub. roku, przy czym wolumen ładunków suchych wskazuje wzrost do 58,6 mln ton (+15, 5%) a ładunków płynnych - do 85,2 mln ton (+0,3 %). Przeładunki w poszczególnych portach przedstawiają się następująco: Ust-ługa  -  58,9 mln ton (+11,5 %), Primorsk - 35,6 mln ton (-5,3 %), Duży Port w Sankt Petersburgu - 30,3 mln ton (+8,8%), Wysock - 10,5 mln ton (+8,7%).

Obroty portu Kaliningrad w ciągu 7 miesięcy 2017 roku wyniosły 7,69 mln ton (+10%). Kaliningrad, ub. rok zamknął obrotami w wielkości 11,7 mln ton, co było spadkiem wobec 2015r. o 8%.

Kaliningrad jest podobny do Szczecina: ma morski port nad rzeką, niemiecką przeszłość i jest regionem transgranicznym. Wyjątkowość Kaliningradu i jego portu leży w tym, że Obwód Kaliningradzki jest eksklawą, co sprawia, że port kaliningradzki, spełnia rolę morskiego łącznika transportowego obwodu z Federacją Rosyjską, do czego port nie jest szczególnie przygotowany, zwłaszcza do obsługi ruchu pasażerskiego.

Portowa administracja jest państwowa, sprawuje ją kaliningradzki oddział Rosmorportu, rządowej agencji, która zarządza wszystkimi portami handlowymi w Rosji. W skład zespołu portowego Kaliningrad, wchodzą obszary portu w samym Kaliningradzie, część w porcie Bałtijsk, gdzie funkcjonuje terminal promowy i ładunków płynnych (ropa naftowa) oraz od niedawna grunty w porcie rybackim w miejscowości Pionierskij, gdzie ma rozpocząć się budowa, i to jeszcze w tym roku – międzynarodowego terminalu pasażerskiego dla promów, cruisów i jednostek typu ro-ro.  

Port rybacki w Pionierskij,luty 2017r.

Projekt terminala w Pionerskij jest realizowany zgodnie z dyspozycjami prezydenckimi przez Ministerstwo Transportu we współpracy z federalnymi agencji transportu rzecznego i morskiego (Rosmorrechflot), FSUE Rosmorport i Rząd Obwodu Kaliningradzkiego, w ramach federalnego programu „Rozwój systemu transportowego w Rosji w latach 2010-2020".

Budowa terminalu idzie jak po grudzie i była m.in. tematem spotkania poświęconego problemom transportowym Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego, zwołanego 16 sierpnia tego roku specjalnie przez prezydenta Putina w Kaliningradzie.

Na uruchomienie na czas mistrzostw piłkarskich nowego terminala w porcie Pionierskij — nie ma szans.

Umowę intencyjną (LOI) o jego budowie podpisano trzy lata temu, podczas międzynarodowego forum gospodarczego Soczi-2014 – 19 września 2014r. termin rozpoczęcia robót wyznaczono na 2015 r. Sygnowali go partnerzy projektu FSUE Rosmorport, MSC i gubernator Obwodu kaliningradzkiego.

Dokument został podpisany przez dyrektora generalnego Rosmorport - Andrieja Tarasenko, ówczesnego gubernatora Obwodu Kaliningradzkiego - Nikołaja Czukanowa i prezesa MSC Cruises oraz Grandi Navi Veloci - Roberto Martinoli.

Umowa stanowiła podstawę dla współpracy w zakresie projektowania, budowy i eksploatacji terminalu, którego budowa powinna rozpocząć się w 2015 roku. Koszt budowy terminalu oszacowano na 240 mln USD.

Pod koniec grudnia 2016r. Wiktor Olierskij wiceminister transportu Rosji - szef Federalnej Agencji Transportu Morskiego i rzeki (Rosmorrechflot), na posiedzeniu Zarządu i Rady Rosmorrechflot zawiadomił, że zmieniono granice portu w Pionierskij, powiększając go o nowy terminal promowy. Zgodnie z zapowiedzą wiceministra ministra Olierskiego – roboty budowlane mają ruszyć 2017 r.

Andriej Moszkow

Jednak łopaty pod jego budowę nie wbito w ziemię do tej pory. Nie mniej jednak, coś z jego budową ruszyło. W czasie rozmowy, pod koniec lutego tego roku, Andriej Moszkow, szef kaliningradzkiego oddziału Rosmorportu nie ukrywał zadowolenia. Najważniejsze, że „rząd FR podjął decyzję o rozszerzeniu granic portu morskiego Kaliningrad i włączenie do niego istniejących gruntów i planowanych obszarów zalądowionia w miejscowości Pionierskij".

Nowy terminal powstaje na bazie niewielkiego portu rybackiego, jaki tam istnieje. W grudni ub. r. pozytywnie zakończyła się państwowa ocena dokumentacji projektowej. Dokumentacja projektowo-kosztorysowa dla terminala została zatwierdzona zarządzeniem Rosmorreczfłota dopiero w lutym tego roku. Ogłaszane zostały przetargi dla wykonawców.

W ramach projektu, istniejące obiekty infrastruktury portowej na Półwyspie Zemlandskij w małej zatoce pomiędzy Gvardeiskij i Kupalny zostaną zmodernizowane wraz z budową urządzeń hydrotechnicznych i ogólnych urządzeń portowych.

Projekt obejmuje: budynek terminala pasażerskiego, punktu odpraw granicznych granicznym oraz odpowiednich urządzeń nawigacyjnych.
Zgodnie z założeniami, nowy terminal ma zapewnić obsługę do 110 połączeń statków wycieczkowych rocznie, w tym, co najmniej 225 tys. pasażerów wycieczkowych i 312 zawinięć promów z 80 tys. pasażerów i 80 tys. pasażerami na jednostkach typu ro-ro. Prognozowane obroty pasażerów w terminalu – 33 tys.- 400 tys. turystów rocznie.

Projekt przewiduje budowę kei o długości 320-350 m, co pozwolić terminalowi konkurować z sąsiednich portami bałtyckimi: Gdynią, Gdańskiem i Kłajpedą.

Zgodnie z harmonogramem, terminal w Pionerskij ma zostać oddany do użytku w czerwcu 2018 r. Ten termin jednak nie zostanie dotrzymany. Mimo wydanych przez gabinet prezydencki instrukcji, „aby rozwijać komunikację promową z obwodem kaliningradzkim” i przypomnień, że „normatywne warunki zakończenia budowy są niewielkie, tylko 21 miesięcy po rozpoczęciu budowy”. Do połowy sierpnia – budowy terminalu nie rozpoczęto.

Minister Sokołow na spotkaniu w Kaliningradzie

Zgodnie z zapewnieniami ministra transportu Maksyma Sokołowa z 16 sierpnia br. łączna wartość inwestycji portowej w Pionierskij wynosi 8 mld rubli, kwota ta jest zabezpieczona w budżecie federalnym. Minister dodał też, że zgodnie z wnioskiem federalnego resortu transportu rząd pracuje obecnie nad zmniejszeniem obciążeń budżetu federalnego na realizacje zaplanowanej inwestycji, przez przyciąganie inwestora prywatnego do tego przedsięwzięcia. Wynika to z tego, o czym przypominał m.in. szef Federalnego Urzędu Antymonopolowego Igor Artiemyjew, że „Rosmorport nie ma pieniędzy, mają w sumie trzy miliardy na całą infrastrukturę publiczną, Ministerstwo Transportu nie ma manewru”.

Ponadto minister Sokołow zwrócił uwagę, że władze Obwodu Kaliningradzkiego, zgodnie z zawartą umową są zobligowane do budowy drogi dojazdowej i podłączeń wszystkich mediów. Z wypowiedzi Antona Alichanowa, p/o gubernatora Obwodu Kaliningradzkiego wynika, że jeszcze w tym roku rozpocznie się budowa lokalnej drogi dojazdowej do portu w Pionierskij. 

Spotkanie dot. transportu z udziałem W.Putina, Kaliningrad, 16.08.2017

Zgodnie z postanowieniami podjętymi na sierpniowym spotkaniu w Kaliningradzie – budowa terminalu pasażerskiego w Pionierskij ma się rozpocząć w tym roku, brakujące promy kolejowo-pasażerskie w Kaliningradzie należy bezwzględnie zbudować oraz wypracować stosowną politykę taryfową dla transportu zaplecza portowego, która wpłynie pozytywnie na konkurencyjność portu w Kaliningradzie.

Artykuł ukazał się drukiem: 

"Namiary na  morze i handel" 

Nr 17/2-17, wrzesień, str. 23